پروژه بی‌ثبات سازی لبنان از «عین‌الحلوه»

 اردوگاه آوارگان فلسطینی «عین الحلوه» در جنوب لبنان پنجشنبه شب بار دیگر شاهد درگیری میان عناصر مسلح افراطی با نیروهای جنبش فتح بود. پس از آنکه دو بمب در این اردوگاه منفجر شد بلافاصله درگیری بین دو طرف شروع شد و در جریان این درگیری از مسلسل و راکت استفاده شد که در بیشتر محله‌های صیدا به وضوح شنیده می‌شد. این درگیریها که تا صبح جمعه ادامه داشت حدود 20 زخمی برجای گذاشته است.

همزمان با اوج‌گیری درگیری‌ها، دهها خانواده مجبور به ترک خانه‌های خود و خروج از اردوگاه شدند. جنبش فتح در بیانیه‌ای توضیح داد که با کمک نیروهای امنیت ملی فلسطین توانسته حمله گروه‌های تروریستی منتسب به قاتلان سرلشکر «ابواشرف الارموشی» فرمانده سابق فتح در عین الحلوه، را که قصد کارشکنی در برگزاری نشست هیئت اقدام مشترک فلسطین انجام را داشتند، خنثی کند. به گفته منابع فلسطینی، حمله نیروهای امنیت ملی و جنبش فتح به گروه‌های افراطی احتمالا پاسخی به عدم استرداد مظنونان در حادثه ترور فرمانده جنبش فتح باشد که تلاش‌ها برای استرداد آنها به شکست منتهی شد و سبب شده تا درگیری بین طرفین دوباره شدت بگیرد.

پس از چند ساعت تیراندازی بین نیروهای دو طرف، کمیته اقدام مشترک فلسطین در بیانیه‌ای اعلام کرد که آرامش نسبی بر اردوگاه عین الحلوه لبنان پس از توقف آتش‌بس و درگیری‌ها میان جنبش فتح و فعالان حکم‌فرما شده است. نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان نیز به نوبه خود با رهبران سیاسی فلسطین تماس گرفت و از آنها خواست برای آرام کردن اوضاع و جلوگیری از درگیری مجدد تلاش کنند.  

در اواخر تیرماه هم اردوگاه عین الحلوه شاهد درگیری بین اعضای جنبش فتح و اعضای گروه‌های افراطی بود که حدود یک هفته به طول انجامید که به کشته شدن 11 نفر و زخمی شدن بیش از 60 تن منجر شد. اردوگاه عین الحلوه با 3 کیلومترمربع مساحت و بیش از 70 هزار آواره فلسطینی، بزرگترین اردوگاه در لبنان محسوب می‌شود که آوارگان فلسطینی را در خود جای داده است. اردوگاه عین الحلوه هم اکنون بزرگترین اردوگاه آوارگان فلسطینی در لبنان به شمار می‌رود که در سال ۱۹۴۸ تأسیس شد و طبق آمار رسمی سازمان ملل حدود ۵۰ هزار فلسطینی را در خود جای داده است؛ با اینکه طبق آمار غیر رسمی این میزان به ۷۰ هزار نفر نیز می‌رسد. این اردوگاه به دلیل گستردگی و حجم بالای جمعیت و وجود تونل‌های زیرزمینی بسیار پیچیده و نامنظم، بستر مناسبی را برای استقرار و تجمع عناصر و گروه‌های سلفی فراهم کرده است؛ به گونه‌ای که کنترل آن از عهده ارتش لبنان خارج شده است.

سنگ اندازی در مسیر حل بحران سیاسی لبنان

اگرچه درگیریهای عین الحلوه به ظاهر درون فلسطینی است اما با توجه به قرارگیری این اردوگاه در جنوب لبنان، در پس این ماجرا اهداف پنهانی نهفته که ثبات و امنیت لبنان را نشانه گرفته است. دور جدید درگیری بین فلسطینیان عین الحلوه درحالی است که در هفته‌های اخیر در مذاکرات بین حزب‌الله و جریان آزاد ملی درباره انتخاب رئیس جمهور پیشرفت چشمگیری حاصل شده است، و سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله و جبران باسیل، رئیس جریان آزاد ملی نسبت به انتخاب رئیس جمهور در ماه سپتامبر ابراز امیدواری کرده‌اند. حتی نبیه بری هم اخیرا تاکید کرد که در ماه جاری میلادی باید تکلیف رئیس جمهور آتی مشخص شود.

از سوی دیگر، در عرصه منطقه‌ای هم تلاشهایی برای پیدا کردن راهکاری برای حل بحران سیاسی در لبنان در جریان است و حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران در سفر اخیر خود به لبنان، به مقامات بیروتی اطمینان داد که توافقات بین جمهوری اسلامی و عربستان سعودی موثر بوده و و این‌ روند تاثیر مثبتی بر کل منطقه و لبنان خواهد گذاشت.

علاوه، بر خبرهای مسرت بخش درباره توافقات سیاسی بین جریانهای سیاسی لبنان، در حوزه اقتصادی هم گشایش‌هایی انجام شده است. مقامات لبنانی تاکید کردند که در هفته‌های اخیر با توافقات شرکت توتال، روند استخراج گاز از میدان گازی کاریش در دریای مدیترانه را شروع کرده‌اند که در صورت بهره برداری از این منابع غنی، بخش زیادی از مشکلات اقتصادی این کشور هم حل خواهد شد.

بنابراین، در زمانی که لبنانی‌ها تلاش می‌کنند پس از چندین سال لبنان را از گرداب سیاسی و اقتصادی نجات دهند، برخی طرفهای خارجی سعی دارند با بحران آفرینی در خاک این کشور اجازه ندهند تا لبنان رنگ آرامش به خود ببیند. نجیب میقاتی، نخست وزیر امور پیشبرد لبنان هم پیشتر درگیری‌ها در اردوگاه عین الحلوه را در راستای تلاش‌های متعدد جهت بکارگیری فضای لبنان برای تسویه حساب‌های بیگانگان عنوان کرده بود.

رژیم صهیونیستی و آمریکا که از ثبات لبنان هراس دارند، تلاش می‌کنند با ایجاد درگیری بین گروههای فلسطینی در عین الحلوه، و ناامن کردن جنوب لبنان، روند انتخاب رئیس جمهور و نخست وزیر را به تاخیر بیندازند. زیرا با انتخاب رئیس جمهور و تشکیل دولت، برنامه صهیونیست‌ها و واشنگتن برای نفوذ در لبنان شکست خواهد خورد و ایجاد همگرایی ملی می‌تواند توطئه دشمنان را خنثی کند.

با وجود اینکه پس از توافق ایران و عربستان امیدها برای بازگشت به لبنان هم افزایش یافته است اما درگیری‌های عین الحلوه، می‌تواند در روند همکاری‌ منطقه‌ای بر سر لبنان مشکل ایجاد کند. هر چند میقاتی ماه گذشته در واکنش به هشدار برخی کشورهای عربی به اتباع خود برای ممنوعیت سفر به لبنان، گفت که جای نگرانی درخصوص وضعیت امنیتی این کشور نیست اما با این حال درگیری‌های کوتاه در عین الحلوه، کافی بود تا آمریکا از آب گلالود ماهی گرفته و کشورهای عرب را از همکاری سیاسی و اقتصادی با لبنان دور نگه دارد تا نقشه‌های شوم خود را به پیش ببرد.

آمریکا حتی برای تحقق اهداف خود از مجاری بین‌المللی هم وارد عمل شده است و تمدید یکساله حضور نیروهای «یونیفل» در جنوب لبنان هم با این هدف انجام شده است تا آمریکا و اسرائیل به جامعه جهانی القا کنند که لبنان همچنان بی‌ثبات است و برای برقراری امنیت در این منطقه نیروهای حافظ صلح باید کماکان حضور داشته باشند و به همین خاطر نیاز به سناریوی جدیدی داشتند که در این شرایط تنش بین فلسطینیان عین الحلوه بهترین گزینه است.

درگیر کردن حزب‌الله در عین‌الحلوه

باتوجه به اینکه درگیری‌های خونین در عین‌الحلوه مشکوک به نظر می‌رسد، کارشناسان معتقدند که بعید نیست رژیم صهیونیستی در این فتنه نقش داشته باشد زیرا در سایه افزایش قدرت بازدارندگی حزب‌الله و تضعیف ارتش اشغالگر به دلیل اختلافات و درگیری‌های داخلی، ایجاد هرگونه تنش و درگیری در داخل لبنان به ویژه در مرزهای جنوبی این کشور به نفع تل‌آویو خواهد بود.

 از آنجا که در ماههای اخیر تنشها بین حزب‌الله و رژیم صهیونیستی تشدید شده و نگرانی‌ها نسبت به درگیری جدید در جنوب لبنان افزایش یافته است، لذا دامن زدن به درگیری‌ها در عین الحلوه، سبب می‌شود تا ارتش لبنان و حزب‌الله تمام توجه خود را برای غلبه بر این بحران امنیتی متمرکز کنند. درگیر شدن با حزب‌الله در شرایطی که سرزمین‌های اشغالی با موجی از بحرانهای سیاسی است، می‌تواند آسیب‌های جدی به این رژیم وارد کند و بنابراین به دنبال بحران آفرینی در داخل لبنان هستند تا حزب‌الله را از توجه به تحولات سرزمین‌های اشغالی منحرف کنند.

مقامات تل‌آویو بارها اعتراف کرده‌اند که در صورت درگیری با حزب الله، روزانه 2000 موشک از لبنان به سمت سرزمینهای اشغالی شلیک خواهد شد و نسبت به عواقب آن هشدار داده‌اند. چون دولت تندرو بنیامین نتانیاهو، فعلا برای ورود به درگیری با حزب‌الله آمادگی ندارد درصدد است تا با ناامن کردن مرزهای جنوبی لبنان، خود را از فرو رفتن در باتلاق جدید برهاند.

از سوی دیگر، رژیم صهیونیستی از تلاشهای اخیر لبنان برای استخراج از منابع گازی کاریش به شدت نگران است و لذا قصد دارد با همکاری آمریکا در جنوب لبنان تفرقه انداخته و در روند استخراج گاز خلل ایجاد کند.

رژیم صهیونیستی همه منابع نفت و گاز مشترک با لبنان دریای مدیترانه را از آن خود می‌داند و نمی‌خواهد این منابع غنی به دست لبنانی‌ها برسد، زیرا مقامات تل‌آویو مدعی هستند که این اقدام علاوه بر اینکه لبنان را از بحران اقتصادی چهار ساله نجات خواهد داد، با تزریق میلیونها دلار به زرادخانه حزب‌الله، این جنبش روز به روز قدرتمندتر خواهد شد که این روزها به کابوسی برای صهیونیست‌ها تبدیل شده است.

درگیرهای عین الحلوه، درحالی دوباره شدت گرفته است که در روزهای اخیر عاموس هوکشتاین، نماینده آمریکا به بیروت سفر کرده بود تا درباره ترسیم مرزهای دریایی لبنان با رژیم صهیونیستی گفتگو کند، سفری که با هدف سنگ اندازی در روند استخراج گاز از کاریش انجام می‌شود.